Çocuğunuzu obeziteden koruyabilirsiniz

Diyetisyen Özge AKAR ÖZYAMAN

Medical Park Tarsus Hastanesi

Çocuğunuzu obeziteden koruyabilirsiniz

Okul çağı, çocukların beslenme alışkanlıklarının geliştiği, ev dışında arkadaşlarıyla yemek yemeye başladıkları ve en önemlisi fiziksel, bilişsel ve sosyal büyüme ve gelişmenin hızlandığı, sorumlulukların arttığı, yetişkin dönemde sağlıklı yaşamın temellerinin atıldığı önemli bir dönemdir. Bu dönemde, enerji ve besin öğeleri gereksinimleri artar, buna karşın çocuğun sosyal yaşantısı giderek yoğunluk kazanır ve beslenme ihmal edilir. Çocuk, büyük zamanını dışarıda arkadaşları ile geçirir, yemek saatlerinde evde olmaz, öğünlerini genelde dışarıda arkadaşları ile ayaküstü geçiştirir

YEME HIZI VE SU TÜKETİMİ

Çocukluk çağı obezitesinde enerji alımını azaltmak, fiziksel aktiviteyi arttırmak ve hareketsizliği azaltmak gerekir. Obezitenin önlenmesi için, enerji içeriği yüksek olan besinleri tüketimleri kısıtlanmalı, bunun için de porsiyonlar küçültülmeli, sebze ve meyve tüketimi artırılmalıdır. Ayrıca, çocukların kompleks karbonhidrat tüketilmeleri, boş enerji kaynağı olan şeker ve şekerli içeceklerin miktarını azaltmaları, yavaş yemek yemeleri ve bol su içmeleri sağlanmalıdır. Obezite yönetiminde aile, okul ve birinci basamak sağlık hizmetleri programı çok önemlidir.

Ergenlik döneminin çocuklar için çok sorunlu dönemlerden birisi olduğu gerçek. Zira bu dönemde bir birey haline gelmeye çalışan çocuklar, hem ruhsal çalkantılarla boğuşmak zorunda kalırlar, hem de fiziksel olarak yaşadıkları değişimler maalesef onların psikolojik durumları üzerinde de etkili olur. Yaşıtlarına göre farklı görünen, farklı davranan, erken gelişen veya geç gelişen ergenlikteki bireylerin karşılaştıkları en büyük sorunlardan bir tanesi de kilo sorunları ve beslenme bozukluklarıdır. Bu bozukluklar uzun vadede obeziteye kadar giden sonuçlar doğurabilirler ve ailelerin bu konuda önlem almaları gereklidir.

Aslında hormonal değişimlerden dolayı ergenlikte biraz kilo almak normaldir. Vücudun bir yetişkin vücudu haline dönüştüğü bu dönemde son şekil ortaya çıkana kadar belli bölgelerde yağlanmalar ortaya çıkabilir ya da vücut orantısında küçük farklılıklar meydana gelebilir. Ancak bu kiloların aşırıya kaçması ve çocuğun zayıf bir bireyden kilolu bir bireye dönüşmesi esas tehlikenin işaretidir.

DIŞARIDA KONTROL ZORLAŞIYOR

Aileler çocuk küçükken onun yedikleri ve içtikleri konusunda karar vericilerdir ancak ergenlik dönemi civarlarında artık çocukların ev dışındaki vakitlerde neler tükettiklerini kontrol imkanı kalmaz. Dolayısıyla fast food gibi sağlığa zararlı beslenme alışkanlıklarına sahip olan ergenlik dönemindeki bir çocuk, kilo almaya başlayacaktır ve obezite ile karşı karşıya kalma olasılığı artacaktır. Bunu önleyebilmek için çocuğun ergenlik döneminden önce doğru beslenme alışkanlıkları konusunda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi önemlidir. Doğru bir şekilde beslenmesini öğrenmiş olan ergenin, ergenlik dönemini de sorunsuz atlatacağı bilinmelidir.

ZARARSIZ FAST FOOD TARİFLERİ

SAĞLIKLI PİZZA

420 kalori | 9 gr doymuş yağ | 3 gr şeker | 8-10 dakika

Sos: 80 gr domates, 4 yaprak fesleğen, 1 çorba kaşığı zeytinyağı, baharat

Üst malzeme: 40 gr kıyılmış mantar, 60 gr mozzarella ,2 adet kırmızı-yeşil biber, 5-6 adet cherry domates

Hamur: 1 su bardağı tam buğday unu,1 çay kaşığı kuru maya,1 çay bardağı süt,2 yemek kaşığı sıvı yağ,1 adet yumurta,tuz

Özellik: Bağışıklık güçlendirici, yağ yakıcı

Tarif: Sos malzemelerini blenderdan geçirin ve hafif pişmiş hamurun üzerine sürün. Pizzanın üzerine (mantar, mozzarella ,biberler ve domatesleri 2 ye bölüp ekleyin. 250 derecede 8-10 dakika daha pişirin. Servis ederken üzerine fesleğen yaprağı serpin.

KIZARTILMAMIŞ PATATES

Patatesleri kızartmak yerine uzun elma dilimleri halinde kesip 6 dakika haşlayın, taze biberiye ve zeytinyağıyla harmanlayıp 200 derece fırında altın rengi alana dek fırınlayın. Kızarmış patatesten daha lezzetli, daha sağlıklı olacak.

FIRINLANMIŞ TAVUK BAGET
 

Kızarmış tavuk bagetlerin lezzeti akılları baştan alsa da tavuğu kızartmadan da aynı sonucu almak mümkün. Sağlıklı bagetin sırrı doğru baharat kullanımında, doğru ısıda pişirmede.

EKMEKSİZ BURGER
 

Burger köftenizi alırken kasabınıza yağsız olarak iki tur çektirerek alın, sevdiğiniz baharatlarla tatlandırın ve köftenizi evde kendiniz yapın, sotelenmiş kırmızı soğanla karamelize kıvamında soğanlar yapın, üzerinde eritmek için yağlı cheddar peynir ya da burger peyniri yerine yağsız taze kaşar eriterek ekmeksiz servis edin.

BAHARATLI TAVUK BAGET

Malzemeler:
6 adet tavuk baget
1 bardak un
3 yumurta
 

Pane harcı için:
1 bardak mısır gevreği
8-10 adet galeta
Birer çay kaşığı kimyon, nane, kekik, toz kişniş, pul biber, sarmısak tozu
İsli toz biber
Yarımşar çay kaşığı tarçın ve zencefil
Tuz-karabiber

Yapılışı:
Unu yüzeyi geniş bir kaba yayın. Yumurtaları geniş bir kapta çırpın. Galetayı robotta çekip mısır gevreğiyle tüm baharatlarla karıştırıp başka bir kaba boşaltın. Baget tavukları sırasıyla una, yumurtaya ve baharatlı karışıma bulayıp fırın ızgaranın üzerine dizin. Altına biraz suyla doldurulmuş fırın tepsisini koyun. 180 derecede 45 dakika kadar pişirin. Üstü çok kızarırsa folyoyla kapatarak pişirmeye devam edin.

SEBZE BURGER

Malzemeler:
Birer adet soğan, havuç, patates
1 diş sarmısak
1 yumurta
2-4 yemek kaşığı kepekli ekmek kırıntısı
1 bardak haşlanmış mercimek
Yarım kabak
1 avuç maydanoz
1 yemek kaşığı soya sos
Yarımşar çay kaşığı kimyon ve köri
Yarım parmak zencefil rendesi
Tuz, karabiber
1 dilim yağsız taze kaşar (köftenin üstü için)

Yapılışı:
Soğan, havuç, patates ve kabağı rendeleyin. Maydanozu ince kıyın. Sarmısağı ezin. Tüm malzemeyi, kepekli ekmek kırıntısı, yumurta ve haşlanmış mercimekle karıştırın. Kabak rendesinin suyunu sıkarak koyun. Soya sosu, kimyon, köri, tuz ve karabiberle baharatlandırın. Hamburger ekmeğinizden biraz büyük olacak şekilde yassı köfte şekli verin. Tavayı ısıtın, çok az yağ koyun ve arkalı önlü pişirin. Üzerinde bir dilim taze kaşar eriterek servis edin.