Kaza, yaralanma, ameliyat, cilt enfeksiyonları, yanık veya farklı nedenlerle oluşan cilt yaraları iyileşirken belli bir miktar izle iyileşir. Nedbe denilen bu doku basit bir yara izi olabildiği gibi hastanın hareket ve fonksiyonunu dahi etkileyen kasılmalar ve sertleşmeler şeklinde de olabilir. Bu izin derecesi yaraya, hastaya ya da varsa cerrahiye bağlı sebepler tarafından etkilenir.
1-Yaraya bağlı sebepler:
Yaraların oluş şekli, ciddiyeti, derinliği, enfeksiyon varlığı, yeri yara izi oluşmasını etkileyen faktörlerdir. Büyük ve derin yaralar daha fazla iz bırakmaya meyillidir. Kirli, gergin ve kanlanması bozulmuş yaralarda yara iyileşmesi daha kötü olur. Vücut çizgilerine paralel denk gelen yaralardaki izler daha az belirgin olur.
2-Hastaya bağlı sebepler:
Hastaya bağlı sebepler, yara iyileşmesi ve iz kalması açısından değiştirilemeyen sebeplerdir. Açık tenli insanlarda, yaşlılarda daha az iz kalır. Koyu tenli insanlarda daha kaba yara izleri kalabilir. Her türlü tekniğe rağmen bazı insanlarda kabarık izler kalmasına genetik olarak meyil bulunabilir.Uykusuzluk, stres, yaraya bası oluşması yara ve izlerde kötü sonuçlar doğurabilir.
3-Cerrahiye bağlı sebepler:
Cerrahi sırasında vücut çizgilerine uygun bir şekilde ve görünmeyen bölgelerde yapılan kesiler yara izlerinde daha iyi bir kamuflaj sağlar. Yine yara dudaklarının uygun şekilde yaklaştırılması ve ince, travma yapmayan sutürlerin kullanılması daha iyi bir sonuç sağlar. Atılan dikişlerin yara kuvvetini azaltmayacak ve gerginliği arttırmayacak şekilde mümkün olan en erken zamanda alınması daha az yara izine sebebiyet vermektedir.
4- Sistemik faktörler:
Vit A ve Vit C eksiklikleri yara iyileşmesi üzerinde negatif etkileri bulunmaktadır.
Steroid, immünsupresif ilaçların kullanımı yara iyileşmesini bozar.
Diyabet, kolajen sentez bozukluğu hastalıkları, radyasyon iyileşmeyi bozucu faktörlerdir.
Sigara kullanımı yara iyileşmesini kötü yönde etkiler.
Demir, çinko, bakır ve protein eksiklikleri iyileşmeyi geciktirir.